In de zomer van 1789 was heel Parijs in beroering.
Hoewel het volk al lange tijd aan het rommelen was, had de gedachte aan de legitimiteit van het koninkrijk, die in Frankrijk dieper geworteld was dan waar dan ook in Europa, tot nu toe de mensen ervan weerhouden om in opstand te komen.
Maar nu waren de mensen moe van de honger en het bloeden voor de machtigen van het land. Het was vooral de jonge koningin, de Habsburgse Marie-Antoinette, die alle haat die zich veel te lang had opgestapeld, uitstortte.
Haar woorden: “Je hebt geen brood? Laat ze cake eten’ is niet historisch gedocumenteerd, maar het laat zien hoe ver de heersende klasse zich van het gewone volk had gedistantieerd.
In deze periode, waarin de algemene onrust gepaard ging met slechte oogsten en hyperinflatie, riep koning Lodewijk XVI de algemene raden bijeen om het land na 175 jaar de kans te geven zijn eigen lot te bepalen.
Eigenlijk zouden de afgevaardigden alleen nieuwe belastingen moeten goedkeuren als goede onderwerpen en dan weer rustig scheiden, maar het kwam anders dan verwacht. Toen ze elkaar eenmaal hadden ontmoet, werden ze zich snel bewust van hun macht en verzetten zich steeds meer tegen de bevelen van de koning.
En zo was het dat zij zich op die noodlottige dag, 9 juli 1789, opstelden als constituerende vergadering en het recht opeisten om als enige vertegenwoordiger van het Franse volk te spreken.
Maar het gewone volk van Parijs, opgewonden door folders en de verhitte toespraken van individuele parlementsleden, ging niet ver genoeg.
Sommigen van u zijn begonnen met het in brand steken van de douanekantoren rond Parijs in de hoop de prijs van de graanimport te verlagen.
Toen de koning uiteindelijk op 11 juli zijn minister van Financiën, Jacques Neckar, ontsloeg (op wie het volk hoge verwachtingen had), werden zelfs degenen die tot dan toe besluiteloos waren geweest, besmet door de woedende stemming en waren er demonstraties en plunderingen van wapens.
Uiteindelijk werd geprobeerd de gehate Bastille-gevangenis te bestormen, niet alleen om de gevangenen te bevrijden, maar vooral om de daar opgeslagen munitievoorraden in beslag te nemen.
Maar de eerste poging werd bloedig afgeslagen door de commandant van de Bastille, de edelman Bernard-René de Launay. Hij opende het vuur en zijn mannen doodden meer dan 90 leden van de woedende menigte.
Pas toen de menigte nieuwe wapens en ook kanonnen in hun bezit had gebracht en zich naar de Bastille haastte, capituleerden de bewakers.
Op dat moment waren er slechts vier gevangenen in de cellen (waaronder de bekende schrijver Marquis de Sade), die werden bevrijd onder het gejuich van de menigte.
De bewakers werden vrije doorgang beloofd, maar op weg naar het stadhuis lieten de commandant en een van zijn metgezellen hun hoofd afhakken. Jacques de Flesselles, het hoofd van de Parijse magistraat, die zich had gehaast om te redden, werd ook onthoofd.
De afgehakte hoofden werden uiteindelijk op hooivorken gezet, bijna alsof ze in de donkere middeleeuwen waren geland, en door de straten gedragen tot luid gejuich van het volk.
Slechts twee dagen later begon de sloop van de Bastille. Van de stenen liet de ondernemer Pierre-Francis Palloy gedetailleerde modellen van de Bastille maken, die aan de nieuwe departementale hoofdsteden werden geleverd en daar met pracht en praal als trofeeën werden ingehuldigd.
Ook smolten ze de kettingen en voetballen van de gevangenen om en maakten daarmee 60.000 medailles, waarop ze het motief van de “vrijheid” hebben gestempeld.
Hoewel de militaire betekenis van de bestorming van de Bastille relatief klein was, had deze gebeurtenis een ongekende symbolische impact en enorme politieke gevolgen.
Want het betekende een radicaal keerpunt in de loop van de Parijse gebeurtenissen en toonde voor het eerst een breed publiek het snelle verlies van de koninklijke macht.
Dit is een van de redenen waarom de dag van de bestorming van de Bastille op 14 juli elk jaar wordt gevierd als de Franse nationale feestdag.