19 augustus 1477: Huwelijk tussen Maximiliaan van Habsburg en Maria van Bourgondië
De jonge hertogin van Brugund, Maria, was zeer gegeerd. Voor het hertogdom Bourgondië (waaronder de Bourgondische Nederlanden) was het een rijk land en zij was de enige erfgenaam.
De huwelijkskandidaten die zich sinds haar 5e verjaardag hebben aangeboden waren bijvoorbeeld de koning van Aragon, de hertog van Lotharingen, de hertog van Kleef, de hertog van Guelders, de kroonprins van Frankrijk en de broer van de Franse koning.
Vreemd genoeg stierven sommige huwelijkskandidaten plotseling, waardoor geruchten over vergiftigingen de kop opstaken.
Maar de hertog van Bourgondië, Karel de Stoute, had speciale huwelijksplannen: hij wenste wanhopig een koninklijke kroon voor zichzelf. Zo onderhandelde hij in 1467 met de Heilige Roomse keizer, de Habsburgse Frederik III, die zijn dochter Maria (1457-1482) zou trouwen met Frederik’s zoon Maximiliaan (1459-1519) als Frederik zijn koninkrijk tot koningschap zou verheffen. Maar Charles stierf bij de Slag bij Nancy in 1477 – zijn stoutmoedigheid, die hem later die bijnaam zou opleveren, kostte hem het leven.
Maria’s peetvader, koning Lodewijk XI van Frankrijk, nu geannexeerd Bourgondië, doet zich voor als Maria’s beschermheer. Hij was vastbesloten om het hertogdom Bourgondië voor zichzelf veilig te stellen en eiste de verloving van Maria met Charles (VIII), zijn zoon en troonopvolger, die pas 7 jaar oud was, op. Maar Maria was het niet eens met deze aanpak: ze zocht hulp bij de Landgoederen en bij de Britten en drong aan op haar huwelijksplannen met de keizerlijke zoon Maximiliaan. Ze schrijft hem: “Je moet er niet aan twijfelen dat het wat ons betreft mijn vaste voornemen is om de beslissing van mijn vader te volgen en dat het mijn wil is om een trouwe echtgenote van je te zijn. Ik weet zeker dat je dezelfde gevoelens voor mij hebt.” Bovendien mag hij zo snel mogelijk naar haar toe komen. Maximiliaan vertrok op 21 mei 1477 en kwam op 18 augustus in Gent aan, waar de bruid en de bruidegom elkaar voor het eerst ontmoetten.
Maximilian zelf beschrijft de lange reis in zijn werk “Theuerdank”, het enige van zijn drie autobiografische boeken dat tijdens zijn leven werd gepubliceerd en gedrukt. Het boek lijkt op een avonturenroman, passend bij Maximiliaan’s bijnaam “de laatste ridder”. De held Theuerdank moet op de reis naar zijn bruid, juffrouw Ernreich, allerlei gevaren onder ogen zien.
Het jonge paar tekende het huwelijkscontract op de dag van de aankomst van Maximilian in Gent, waarbij beide partners in gelijke mate met elkaar zouden regeren. De volgende dag, 19 augustus 1477, vond de bruiloft plaats. In de “Weißkunig”, de andere roman van Maximilian, worden de huwelijksfeesten beschreven. Kort na het huwelijk werd Maximiliaan als co-regent met zijn vrouw getroontroond en benoemd tot soeverein van de Orde van het Gulden Vlies. Deze orde zou de belangrijkste huisorde van de Habsburgers worden.
De koning van Frankrijk was woedend. Hij wilde Bourgondië uit alle macht in beslag nemen. Het huwelijk werd gevolgd door de Bourgondische Successieoorlog, die 15 jaar duurde.
Het huwelijk daarentegen was een gelukkig huwelijk. De twee deelden dezelfde passies, zoals paardrijden, jagen en schaken. Maximilian was dol op zijn mooie en slimme vrouw.
De twee hadden samen 3 kinderen:
– Philip (bekend als “de kermis”): 1478-1506.
– Margarete: 1480-1530
– Franciscus: 1481
Op 6 maart 1482 viel Maria echter tijdens een beizjagd van haar paard en stierf op 25 jarige leeftijd aan de gevolgen. Ze werd begraven in de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Brugge. Maximilian is nog één keer getrouwd, maar dit was slechts een schijnhuwelijk. Hij zou nooit over de dood van zijn geliefde eerste vrouw heen komen en liet zijn hart in haar sarcofaag begraven.
Er zijn nog veel herinneringen aan de band van de Habsburgers met Bourgondië, vooral in de Schatkist in Wenen.
De Oostenrijkse Nationale Bibliotheek herbergt het Urenboek van Maria van Bourgondië, evenals kopieën van de “Theuerdank” en de “Weißkunig”.
Een bronzen Mariabeeld is te zien in de hofkapel van Innsbruck aan de cenotaaf van Maximiliaan.
(K. M.)