19 sierpnia 1477 r.: Małżeństwo Maksymiliana Habsburga i Maryi z Burgundii
Młoda księżna Brugii, Maria, była bardzo poszukiwana. Dla Księstwa Burgundii (do którego należała także Holandia Burgundzka) była bogatym krajem i była jego jedynym spadkobiercą.
Kandydatami do małżeństwa, którzy zgłosili się od jej piątych urodzin, byli na przykład: król Aragonii, książę Lotaryngii, książę Cleves, książę Guelders, Delfin Francji i brat króla Francji.
Co dziwne, niektórzy z kandydatów do małżeństwa zmarli nagle, co wywołało plotki o zatruciach.
Ale książę Burgundii, Karol Śmiały, miał specjalne plany ślubne: rozpaczliwie chciał dla siebie koronę królewską. W 1467 r. negocjował więc z cesarzem rzymskim Habsburgiem Fryderykiem III, który poślubiłby swoją córkę Marię (1457-1482) synowi Fryderyka Maksymilianowi (1459-1519), gdyby Fryderyk podniósł królestwo do królowania. Ale Karol zginął w bitwie pod Nancy w 1477 roku – jego zuchwałość, która później przyniosła mu to przezwisko, kosztowała go życie.
Ojciec chrzestny Marii, król Francji Ludwik XI, obecnie anektowany przez Burgundię, udający patronkę Marii. Był zdeterminowany, aby zabezpieczyć dla siebie księstwo burgundzkie i zażądał zaręczyn Maryi z Karolem (VIII), jego synem i następcą tronu, który miał zaledwie 7 lat. Ale Maryja nie zgodziła się z tym podejściem: szukała pomocy w posiadłościach i u Brytyjczyków, nalegając na swoje plany małżeńskie z synem cesarza Maksymiliana. Napisała do niego: “Nie możesz wątpić, że jeśli chodzi o nas, to moim zdecydowanym zamiarem jest podążanie za decyzją mojego ojca, i że moją wolą jest być wierną żoną dla ciebie. Jestem pewien, że masz do mnie te same uczucia.” Co więcej, niech przyjdzie do niej jak najszybciej. Maximilian wyruszył 21 maja 1477 roku, a 18 sierpnia przybył do Gandawy, gdzie pan młody spotkał się po raz pierwszy.
Sam Maximilian opisuje długą drogę w swoim dziele “Theuerdank”, jedynej z trzech autobiograficznych książek, które zostały wydane i wydrukowane za jego życia. Książka przypomina powieść przygodową, pasującą do epitetu Maximiliana jako “ostatni rycerz”. Bohater Theuerdank musi stawić czoła wszelkim niebezpieczeństwom w podróży do swojej narzeczonej, panny Ernreich.
Młoda para podpisała umowę małżeńską w dniu przyjazdu Maksymiliana do Gandawy, zgodnie z którą oboje partnerzy mieli panować nad sobą na równych prawach. Następnego dnia, 19 sierpnia 1477 roku, odbyło się wesele. W “Weißkunig”, innej powieści Maximiliana, opisane są uroczystości weselne. Wkrótce po ślubie Maksymilian został z żoną zhańbiony jako współregent i mianowany władcą Orderu Złotego Runa. Ten zakon miał stać się najważniejszym porządkiem domowym Habsburgów.
Król Francji był wściekły. Chciał przejąć Burgundię z całych sił. Po ślubie nastąpiła wojna o sukcesję burgundzką, która trwała 15 lat.
Z drugiej strony, małżeństwo było szczęśliwe. Obydwie dzieliły te same pasje, takie jak jazda konna, polowanie i gra w szachy. Maximilian lubił swoją piękną i mądrą żonę.
Oboje mieli razem 3 dzieci:
– Philip (znany jako “Jarmark”): 1478-1506.
– Margarete: 1480-1530
– Franciszek: 1481
Jednak 6 marca 1482 roku Maria upadła z konia podczas beizjagdu i zmarła na skutek tego w wieku zaledwie 25 lat. Została pochowana w kościele Matki Bożej w Brugii. Maximilian ożenił się jeszcze raz, ale to było tylko małżeństwo z rozsądku. Nigdy nie miał się pogodzić ze śmiercią ukochanej pierwszej żony, a jego serce zostało pochowane w jej sarkofagu.
O związku Habsburgów z Burgundią przypomina jeszcze wiele, zwłaszcza w wiedeńskim skarbcu państwa.
W austriackiej Bibliotece Narodowej znajduje się Księga Godzin Maryi z Burgundii, a także egzemplarze “Theuerdank” i “Weißkunig”.
Brązową figurę Maryi można zobaczyć w kaplicy dworskiej w Innsbrucku, w cenotafie Maksymiliana.
(K. M.)